Η αρνητική επίδραση της τηλεόρασης στις παιδικές ψυχές !
Αποσπάσματα από το άρθρο του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΙΟΥΣΗ (ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ- ΕΛΕYΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 09/01/2007)

Στη Σαουδική Αραβία ένα 12χρονο αγόρι κρεμάστηκε από την κάσα μιας σιδερένιας πόρτας του σπιτιού του κοντά στα σύνορα με το Ιράκ μετά τον απαγχονισμό του Σαντάμ Χουσεΐν. Δύο από τα μικρότερα αδέλφια του κάθονταν άπραγα δίπλα του. Παρόμοιο περιστατικό σημειώθηκε και στην Αλγερία. Ενας 12χρονος κρεμάστηκε από συμμαθητές του σε μια προσπάθεια μίμησης του απαγχονισμού του Χουσεΐν. Είχε προηγηθεί το τραγικό τέλος άλλων δυο παιδιών, ενός στο Πακιστάν και ενός στο Τέξας των ΗΠΑ. Συνολικά, αυτοκτόνησαν 7 παιδιά σ' όλο τον κόσμο.
Η κατανάλωση εικόνων φρίκης και βίας, η «παθητική τηλεθέαση»βίαιου περιεχομένου (τηλεόραση) όσο και η «αμφίδρομη» (βιντεοπαιχνίδια) επηρεάζουν σημαντικά τα συναισθήματα των παιδιών και αυξάνει την πιθανότητα να αναπτύξουν επιθετικότητα, συμπέραινε πριν από δύο χρόνια έρευνα του Πανεπιστημίου του Μπέρμιγχαμ, η οποία προειδοποιούσε τους γονείς να προφυλάσσουν τους μικρούς τηλεθεατές από τις βίαιες σκηνές της μικρής οθόνης.
Σύμφωνα με δημοσίευμα των «Times», η ταινία του Ολιβερ Στόουν με τον τίτλο «Natural Born Killers» («Γεννημένοι δολοφόνοι»), αλλά και το ηλεκτρονικό παιχνίδι «Manhunt» («Ανθρωποκυνηγητό»), που δίνει πόντους στους παίκτες όταν σκοτώνουν με τον πιο φρικτό τρόπο, συνδέθηκαν με αρκετούς φόνους, τους οποίους διέπραξαν έφηβοι. Το ηλεκτρονικό παιχνίδι αποσύρθηκε από την αγορά, καθώς κατηγορήθηκε ότι ήταν η αφορμή για τη δολοφονία ενός 14χρονου από έναν φίλο του. Σύμφωνα με αυτό, ένας έφηβος ομολόγησε ότι, αφού είδε περίπου εκατό φορές την ταινία «Queen of the Damned» («Βασίλισσα των καταραμένων»), σκότωσε τον καλύτερό του φίλο, ενώ ανέφερε ότι η πρωταγωνίστρια του έργου -που ήταν βρικόλακας- του είπε να τον σκοτώσει...
Κατά τους επιστήμονες, μερικά παιδιά επηρεάζονται πιο εύκολα και είναι πιο ευάλωτα από άλλα, ενώ τα αγόρια φαίνεται να επηρεάζονται περισσότερο. Η βία που προβάλλεται από τα μίντια απλώς προσθέτει στο πρόβλημα και τους δίνει ιδέες για το πως να εκδηλώσουν το θυμό τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι η οικογένεια και το κοινωνικό περιβάλλον είναι οι παράγοντες με τον οποίο μπορούν να επηρεάσουν τον τρόπο που ανταποκρίνεται το παιδί στην τηλεοπτική ή στην ηλεκτρονική βία.

«Ο σύγχρονος καταιγισμός καταναλωτικών προϊόντων για παιδιά αποτελεί συχνά υποκατάστατο στοργής και άλλοθι αδιαφορίας. Πολλές φορές μάλιστα, για να είμαστε σε θέση να τους προσφέρουμε τα καταναλωτικά αυτά αγαθά, τα στερούμε από το σημαντικότερο αγαθό, την παρουσία μας. Πιο πολλές ώρες την ημέρα αντικρίζουν τα παιδιά οθόνες τηλεόρασης και κομπιούτερ παρά τους γονείς τους. Οι οθόνες αυτές, όμως, αν τις αφήσουμε ανεξέλεγκτες, αντί να πληροφορούν και να διαπλάθουν, μπορεί να αποπροσανατολίζουν και να διαστρεβλώνουν», είχε πει παλαιότερα σε συνέντευξή του ο εγκληματολόγος και συγγραφέας της «Φρουτοπίας» Ευγένιος Τριβιζάς.
Αυτό βέβαια έχει την εξήγησή του, διότι, ως γνωστόν, τα παιδιά έχουν περιορισμένη γνώση και εμπειρία του κόσμου, μπερδεύονται από την αληθοφάνεια της τηλεόρασης, συγχέουν το πραγματικό με το φανταστικό και αγνοούν κίνητρα και προθέσεις. Ετσι οδηγούνται σε μίμηση στερεοτύπων, όπως φύλου, διαφορετικής εθνικότητας, κ.λπ., μίμηση επιθετικής συμπεριφοράς και καταλήγουν στην αντίληψη της βίας ως κοινωνικό φαινόμενο, με επακόλουθα φοβίες και ανασφάλεια.

Τα παιδιά δυσκολεύονται να διακρίνουν τον μύθο από την πραγματικότητα, λόγω της περιορισμένης εμπειρίας και της αντίληψης που έχουν για τον κόσμο. Ετσι, προσλαμβάνουν συχνά τον μύθο ως πραγματικότητα κι αυτό επηρεάζει αρνητικά τους στόχους του σχολείου και της οικογένειας, που προσπαθούν να διδάξουν στα παιδιά και στους νέους σωστά πρότυπα ανθρώπων και υγιείς κανόνες και αξίες ζωής.

«Η καθήλωση μικρών παιδιών μπροστά στην τηλεόραση για πολλές ώρες έχει πολλαπλές αρνητικές συνέπειες στον ευάλωτο και αναπτυσσόμενο οργανισμό και ψυχισμό του παιδιού (πνευματική υποτονία, περιορισμός σωματικών δραστηριοτήτων, ψυχική αναστάτωση και νευρικότητα κ.ά.)», σημειώνει η Μάρω Βασσάρα, ψυχολόγος-σύμβουλος τοξικοεξάρτησης, επιστημονική υπεύθυνη Κέντρου Πρόληψης ΠΥΞΙΔΑ. «Ο αρνητικός αντίκτυπος της τηλεθέασης αυξάνεται βέβαια, γιατί τα παιδιά στην πλειονότητά τους, τις 2-5 ώρες που φαίνεται να περνούν μπροστά στην οθόνη, δεν παρακολουθούν κυρίως παιδικά προγράμματα, αλλά εκτίθενται σε εικόνες και ειδήσεις τελείως ακατάλληλες για την ηλικία τους. Οι σκηνές βίας που τα παιδιά παρακολουθούν, κυρίως στις τηλεοπτικές ειδήσεις, διαμορφώνουν μια κοινωνική αντίληψη σχετικά με τη διάδοση της βίας, που αφενός απέχει από την αλήθεια και αφετέρου δημιουργεί την άποψη ότι η βία είναι αποδεκτή. Σύμφωνα με τις θεωρίες της κοινωνικής ψυχολογίας, όσο πιο αποδεκτή θεωρείται μια συμπεριφορά τόσο πιο πιθανό είναι να επαναλαμβάνεται».

Τέλος ας σημειώσουμε τι είχε αναφέρει σχετικά και ο ΡΟΟΥΕΛ ΧΙΟΥΖΜΑΝ, ερευνητής και ομότιμος καθηγητής Ψυχολογίας και Επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν «Η βία που παρακολουθούν παιδιά στην τηλεόραση στα 8 τους σχετίζεται με τις εγκληματικές πράξεις που διαπράττουν στα 30 τους»